imagesbijlmer-small1.jpg

Zondag 18 december 2016 - WEES NIET BANG, JOZEF

4e zondag van de Advent – A
Lezingen: Jesaia 7:10-14 en Matteüs 1:18-24
 
Matteüs schrijft zijn eigen evangelie. Op zijn bureau waarschijnlijk het evangelie van Marcus, het oudste dat we kennen, en nog een ander geschrift. Hij heeft zijn eigen beweegreden, zijn eigen verhaal. Hij schrijft voor de Joden. Hij steekt hen een hart onder de riem en herinnert zijn toehoorders aan de hoopvolle tekst uit Jesaia: ‘Daarom geeft de Heer u ook ongevraagd een teken; zie de jonge vrouw zal ontvangen en een zoon baren, en zij zal Hem noemen Immanuel, God-met-ons.’ Een hoopvol teken in een bedreigde wereld, voorspel van de kerstnacht, waarin de poorten zich opnieuw zullen openen en alle lichten zullen stralen.
 
Het zal voor velen weer een feest zijn. Over een week gaan we weer de Kerstnacht in. Miljoenen en miljoenen mensen zullen door de donkere nacht trekken om hun vredige kerstliederen te zingen. De decembermaand is de maand waarin wij mensen bezig zijn met moeilijke vragen. Want we denken we dat we de hele wereld aankunnen! De laatste maand hebben we daarom bewaard voor de vragen waar we nog geen antwoord op kunnen verzinnen. Als God ons een rapport zou geven, zou het kerstrapport er ongetwijfeld het mooiste uitzien!
 
Veel mensen ervaren in de decembermaand dat God deze wereld zeer nabij wil zijn. De mensen worden stiller, de monden kleiner, de harten groter. Mensen worden wat inschikkelijker. Wij krijgen in de decembermaand weer wat meer oog voor mensen die het moeilijk hebben. Met Kerstmis staan liefde en goedheid en barmhartigheid centraal. Wij vieren dat God zich een woning heeft gezocht onder ons mensen, in een klein onooglijk kind, liggend in een kribbe.
 
Anderen zijn het spoor in de Kersttijd juist bijster. Ze voelen zich alleen gelaten en soms wat verbitterd. Zo was ook de situatie van Jozef. Hij was het spoor van God bijster geraakt. Hij leefde temidden van spanningen en twijfels. Het leek alsof hij alles alleen moest oplossen. Maar opeens mocht hij weer de nabijheid van God ervaren. ‘Weest niet bang, want het kind van je vriendin Maria, zal voor jou een teken zijn. Niet alleen voor jou, maar voor heel de wereld.’ ‘God-met-ons’ zal Hij worden genoemd. Daarom krijgt hij de naam: ‘Immanuel’. God is liefde. En je zult het kind Jezus noemen. En die naam betekent: ‘Redder van de wereld’. Dat is de boodschap van Kerstmis. Daar waar de toekomst dreigt vast te lopen, zelfs geen enkele toekomst meer is, is er altijd weer een uitweg. Jozef staat voor een geheim dat hij zelf niet kan oplossen. De engel antwoordt: ‘Wees niet bang, Jozef, God zelf zal je bijstaan!’
 
‘Weest niet bang’. Dat is de boodschap van deze vierde Adventszondag. Hij zal komen, de God-met-ons, de Immanuel, onze Redder. Een boodschap tegen alle angst en verdrukking in. En er bestaat wat een angst in de wereld! Ouderen en jongeren, werkgevers en werknemers, zelfs hele volkeren staan in angst tegenover elkaar. Mensen zijn bang voor alles en nog wat, voor ziekte, voor de dood. Meestal proberen we die angst te verbergen. Maar de angst zoekt zich toch een uitweg. Sommigen raken er overspannen van. Maar angst hoort bij het menselijk leven. Een mens die niet elke dag een stukje angst overwint, heeft nog niet veel van het leven begrepen. Hoe kunnen wij onze angst overwinnen? Ne Timeas - vreest niet! Sint Jozef durfde de dingen, die hem angstig maakte, onder woorden te brengen. Hij sloot zijn ogen niet voor de werkelijkheid. Hij raakte niet in paniek! In de stilte van zijn bestaan durfde hij een beslissing te nemen.
 
Elke angst kan overwonnen worden door de Liefde. Jezus overwon de angst voor het kruis in de Liefde. Liefde maakt ons moedig. Als een kindje in gevaar is, kent de moeder geen angst meer. Ze zal alles ondernemen om haar kind te redden. Het meeste kwaad geschiedt niet uit haat, maar uit angst. Het is de hebzucht en de eerzucht en de heerszucht die mensen angstig maken. Maak je hart vrij voor de liefde en de meeste angst in het leven zal overwonnen worden.
 
Tenslotte zijn er ook situaties, zoals bij Sint Jozef, waarin de angst alleen maar overwonnen kan worden door het geloof. Als we geloven dat God-met-ons-is, dat God in elke gebeurtenis aanwezig is. Want Immanuel is toch zijn naam! God bewaart ons niet voor verdriet en tegenslagen, maar Hij geeft wel de garantie dat zijn Zoon ons nabij zal zijn in ogenblikken van grote benauwenissen. Dat vieren we ook met Kerstmis: dat God-met-ons-is, Immanuel. Dal leert ons deze vierde Adventszondag: vreest niet, want God-is-met-je!
 
Sint Jozef stond voor een geheim dat hij zelf niet kon oplossen.  Hij wilde in stilte van haar scheiden. In het evangelie van Lucas krijgt Maria te horen dat zij niet bang hoeft te zijn. ‘Vrees niet, Maria’. Bij Matteüs wordt dat gezegd tot Jozef: ‘Vrees niet Maria als vrouw tot u te nemen’. Misschien zeggen de engelen dat nu tegen ieder van ons. Want de uitdrukking ‘Vreest niet, weest niet bang’ komt 365 keer in de Bijbel voor. Toeval? Een troost voor élke dag van het jaar. Laat je in je leven niet leiden door angst, want God is met je. Hij is immers ‘de God-met-ons’.
 
In het evangelie van Lucas staat dat Maria bezoek van de engel krijgt, bij Matteüs is dat Jozef. Lukas schrijft zijn evangelie voor de Grieken en Romeinen. Matteüs voor het thuisfront, voor de Joden. En ja, die lijn loopt vaak via mannen. Mannen ‘behoren’ voor hen immers de sleutelfiguren te zijn van ons levensverhaal! Maar ook al is Matteüs nog zo snel, Lucas achterhaalt hem wel!
 
Ambro Bakker s.m.a.
Deken van Amsterdam