In de eerste lezing hoorden wij hoe de profeet Jesaja een visioen krijgt, een vredesvisioen nog wel. Jesaja -zijn naam betekent ‘God-bewaar-me!’ Als je zo'n naam draagt, moet je wel 'n profeet zijn. Hij was rond de 25, toen hij door God werd aangeraakt en dit vredesvisioen kreeg. Het is een leeftijd, waarop er vaak méér in mensen om gaat dan aan de buitenkant blijkt. Wat Jesaja in de straten van Jeruzalem zag, wat hij las in de ogen van de mensen, zette hem tot nadenken. Hij zag de voosheid en de potsierlijkheid van mensen. Hij merkte hoe onherbergzaam Jeruzalem geworden was en hoe troosteloos het volk rondliep: als een kudde zonder herder. En dan krijgt Jesaja een vredesvisioen. ‘Eens zal er een eind komen aan alle twist en tweedracht!’ En ik laat me door dit visioen meeslepen: ‘dan slaapt de wolf naast het lam, een kind kan zomaar zijn handje steken in het nest van een slang!’ En ik zie ze zitten aan één en dezelfde tafel: mensen van oost en west, van noord en zuid. Ze sluiten vriendschap met elkaar voor altijd.

 

Naast elkaar, aan dezelfde tafel, zitten de machthebbers van Syrië, Irak, Is, Afghanistan, Somalië, Rusland en de Verenigde Staten. Kijk: ze zitten weer naast elkaar: de ouders die al jarenlang geen contact met elkaar of met hun kinderen hebben. Naast elkaar zitten ze, broers en zussen die al jarenlang ruzie hebben. Buren die elkaar niet kunnen luchten of zien. En ze zitten niet alleen aan dezelfde tafel, ze hebben ook nog hun armen om elkaars schouders heengeslagen! In de termen van Jesaja: er is geen speld meer tussen te krijgen!

 

Harmonie, eenheid en voltooiing, droom van Jesaja, droom van God zelf. Maar wat is dat dan? Onze eeuwenoude aarde kreunt in haar barensweeën. Wat zal ze baren: liefde of vijandschap, leven of dood? Is er nog toekomst voor deze oude wereld met zijn verziekte longen en zijn verzwakte hart? Is deze aarde nog te redden, desnoods met een goddelijke pacemaker? ‘Er is toekomst’, meldt Jesaja. En dan spreekt hij over de oude Tronk van Jesse: de oude boom van hebzucht en macht dreigt af te sterven. ‘Die boom’, aldus Jesaja, ‘drukt ons eigen leven uit’. Ons eigen leven, topzwaar geworden van welvaart, verziekt en uitgehold, niet meer in staat om de vruchten voort te brengen die bij bekering passen. Die boom is kapot, de samenleving niet meer te redden. Het wachten is alleen nog maar op de botte bijl van de sanering!

 

‘Maar voordat je alles kapot saneert, kijk eens goed. Misschien zit er onder aan de oude tronk al weer 'n nieuwe scheut!’ In de taal van onze tijd: als de wereld, ons eigen leven, kapot dreigt te gaan aan conflicten, als we bijna aan het einde van ons potjeslatijn zijn, kijk dan eens onder aan de stam van je leven. Misschien is er al weer een nieuwe scheut zichtbaar. En als je in je leven dreigt vast te lopen, is er altijd 'n God die tegen je zegt: ‘Komt allen tot Mij die belast en beladen zijt, Ik zal je verkwikking schenken’. Altijd is er een uitweg, mits... Ja er is wel een ‘mits’, want een nieuwe scheut wordt alleen zichtbaar voor mensen die het aandurven om toe te groeien naar een nieuwe stijl van leven, als je je hart voortdurend durft te bekeren naar God toe, en als je de bijl neer durft te leggen bij de wortels van je eigen bestaan.

 

Bekeer je, keer je om. Probeer je in het leven te concentreren op zaken waar het wérkelijk om gaat. En dat is primair: de liefde tot God en tot elkaar. Dan zal het geluk in je schoot geworpen worden als toegift. Als je wilt, kun je vandaag al opnieuw beginnen. Als je wilt, groeien er morgen al weer nieuwe scheuten aan de oude tronk van je leven. Maar je moet er wel oog voor hebben, er mee beginnen. Ogen die zich vullen met verwachting en hoop. Ogen die zien en inzien dat de sterkste in de wereld altijd door de zwakkere onderuit wordt gehaald. Kleine stromen die bergen van ongelijkheid naar de zee zullen dragen.

 

Vier weken Advent en dan kerstmis. Balans van ons menselijk onvermogen. Miljoenen zalig kerstmissen worden de komende weken door de KPN weer aan de lopende band gesorteerd. Vlak voor kerstmis zal er wel weer een hoge meneer van KPN komen vertellen dat er weer één miljoen kerstkaarten meer zijn verzonden dan het jaar daarvoor, hoewel er tegenwoordig ook veel wensen via de computer verstuurd worden! En ongetwijfeld zal er wel iemand uit de zakenwereld komen vertellen dat er dit jaar ongekend veel kerstkransen, kerstspullen en kerstbomen verkocht zijn. Maar, denk ik dan, is dit de énige manier om ons op 25 december voor te bereiden?  Waar blijft de stem van de roepende in de woestijn? Zijn er geen zaken die belangrijker zijn dan onze kerstinkopen?

 

Bijvoorbeeld om vrede blijven roepen in een door wapengeweld beheerste wereld is geen gemakkelijke zaak. Je definitief afkeren van allerlei dwaalwegen vraagt om regelrechte heldenmoed. Zelf de bijl neer durven leggen bij de wortels van je bestaan, daar schrikt ieder mens van terug. Maar horen christenen dan geen wegbereiders te zijn, roependen in de eindeloze woestijn? Moeten wij niet als eersten kromme wegen recht maken, zodat iedereen kan meetrekken naar het Beloofde Land?

 

Dat beloofde Land dat vaak begint als en nieuwe scheut aan de oude tronk. Tijdens ons leven zullen wij de wereld wel niet ingrijpend veranderen, maar ieder van ons kan er vandaag nog mee beginnen: met de bijl aan de wortel! Gewoon maar beginnen op de plaats waar je woont, leeft en werkt. Sint Jan de Doper weet hoe ziek de wereld is. Hij vecht niet voor eigen bestaan en eigen gelijk. Hij doet een laatste poging om de ogen van mensen te openen. Johannes, en dat is misschien zijn grootste kracht, scheldt geen mensen uit, komt niet met verwijten. Hij ontsteekt nieuw licht en wijst op Hem die komen gaat: Jezus Messias.

 

Vandaag zijn wij die woestijngangers. Het verhaal van Jesaja en Sint Jan de Doper is daarmee ons eigen levensverhaal geworden. In deze vier weken Advent worden wij uitgenodigd om de schellen van onze eigen ogen te halen, zodat we kunnen zien en inzien dat er nog hoop is voor de oude Tronk van Jesse. Een hoopvolle boodschap voor een wereld die op dit moment op veel plaatsen in een dikke mist hangt!

 

Ambro Bakker s.m.a.

Deken van Amsterdam